Ministrat e financave të eurozonës do të diskutojnë të hënën (7 nëntor) se si të koordinojnë më mirë mbështetjen për ekonomitë kundër rritjes së çmimeve të energjisë për të reduktuar pasigurinë që krijojnë skema të tilla për buxhetet e tyre të vitit 2023 dhe për t’u përgatitur më mirë për një recesion të afërt.
Gjermania zemëroi homologët e saj të Bashkimit Evropian në shtator duke njoftuar një plan për të mbështetur familjet dhe bizneset me vlerë deri në 200 miliardë euro – një shumë që pak vende mund ta përballojnë dhe që kritikët thonë se kërcënon konkurrencën e ndershme brenda tregut të vetëm të BE-së. Vende të tjera të BE-së kanë njoftuar gjithashtu plane mbështetëse, por më të vogla.
Skema të tilla, të cilat veprojnë si një stimul fiskal, jo vetëm që rrisin borxhin publik tashmë të madh në zonën e euros me 19 vende, por edhe e bëjnë të vështirë për Bankën Qendrore Evropiane të luftojë inflacionin, i cili arriti në 10.7% vjetore në tetor.
Duke pasur parasysh këtë, ministrat e eurozonës ranë dakord në shtator dhe tetor që ndihma e qeverisë duhet të jetë e synuar dhe e përkohshme – por shumë skema të tilla nuk kanë qenë.
“Masat nuk kanë qenë aq të synuara dhe të përkohshme sa ishte planifikuar, shumica e tyre kanë qenë të gjera”, tha një zyrtar i lartë i eurozonës i përfshirë në përgatitjen e bisedimeve të ministrave.
“Ekziston pranimi se masat e gjera nuk janë të qëndrueshme për një kohë të gjatë”.
Shuma fikse me çmim të subvencionuar
Një nga opsionet në diskutim është që qeveritë t’i ofrojnë një sasi fikse energjie një konsumatori me një çmim të subvencionuar, me konsumin mbi këtë kufi që të shlyhet me çmimin më të lartë të tregut, thanë zyrtarët.
“Nuk do të ishte optimale, por ne nuk kërkojmë optimale, por të qëndrueshme politikisht dhe ekonomikisht”, tha i njëjti zyrtar i lartë.
“Nëse ka bazë të mjaftueshme të përbashkët, ne do të kërkojmë nga Komisioni Evropian për të përpunuar detajet dhe një sërë parimesh që qeveritë e BE-së mund të zbatojnë në politikat kombëtare”.
Parime të tilla të përbashkëta do të lejonin BE-në të ruajë konkurrencën e ndershme midis ekonomive të saj dhe gjithashtu të ndihmonte ministrat të planifikojnë shpenzimet buxhetore në 2023.
Muajin e kaluar, të gjitha vendet e eurozonës dorëzuan projekt-buxhetet e tyre për vitin e ardhshëm në Komisionin për kontrolle për t’u siguruar që ato janë në përputhje me rregullat e BE-së dhe një qëndrim të përbashkët të politikës fiskale që do të kalojë nga “mbështetës” këtë vit në “neutral” në 2023.
Por ato përmbajnë vetëm shpenzime që tashmë janë ligjësuar, pa marrë parasysh nevojat që mund të lindin më vonë në vitin 2023, kur disa nga skemat ekzistuese të mbështetjes së energjisë mund të kenë nevojë të zgjerohen.
Një recesion ekonomik, i pritur në fillim të vitit të ardhshëm, ka të ngjarë të shtojë presionet fiskale mbi buxhetet, edhe nëse lehtëson presionet inflacioniste nëpërmjet rënies së kërkesës, thanë zyrtarët.